Zaaien (technieken)

Voorweken

Giet warm water over de zaden en laat ze vervolgens weken tot de zaden gaan dikker worden (zwellen) (1-2 dagen).
Let op: Niet gezwollen zaden zijn niet kiemkrachtig en kunnen weggegooid.

 

Aanvijlen (scarificeren)

Bij sommige zaden moet je de schil beschadigen om zo het vocht in de kern toe te kunnen laten. Kleine zaden vijl je aan door ze tussen twee velletjes schuurpapier te leggen en de velletjes vervolgens over elkaar heen te wrijven; grotere, hanteerbare zaden kun je met een handvijl (grove nagelvijl) of met een schilmesje   bewerken. Er hoeft maar een klein gedeelte beschadigd te worden.


Let op dat je niet aanvijlt op de plek van het oog van het zaad.


Van weer andere zaden kun je met een mesje een klein stukje van de schil afsnijden.

Plantpotjes

Ik zaai altijd in potjes van 10 x 10, maar dat is uiteraard een persoonlijke smaak. Je kunt van alles gebruiken: liter (ijs) bakken, bakjes van de afhaal-chinees, koffiebekers (goed voor lathyrus, papavers en afrikaantjes), voorgevormde potjes, zaaitrays, van die setjes waarin ze bij het tuincentrum perkgoed in verkopen (2 x 8 of 2 x 10, lekker klein maatje is mijn ervaring), ... eigenlijk teveel om op te noemen.

In de eerste drie soorten moet je wel onderin de bak gaatjes maken waar het vocht opgezogen kan worden en waar het water weg lopen kan.

tipIk heb in het maart nummer van
Tuin & Co 2014 een leuke tip gelezen van een lezeres die papieren zaaicontainers maakt van krantenpapier. Daaraan dacht ik meteen bij het zaaien en opkweken van lathyrus.

Je hebt nodig: plastic drinkflesje, longdrinkglas of een spuitbus die als mal kan dienen, bladzijden van krantenpapier driedubbelgevouwen tot er een stevige strook van ca. 20 cm ontstaat en tuinaarde om de koker mee te kunnen vullen.

Het werkt heel simpel: je rolt de strook om de mal en houdt aan de onderzijde ongeveer 2 à 3 cm over. Die 2 à 3 cm vouw je vervolgens om en drukt de onderzijde van de mal in de palm van je hand of op de tafel en maakt een draaiende beweging. Doel daarvan is dat de onderzijde goed in model blijft zitten. Vervolgens schuif je de papieren koker van de mal en klaar is klara (of kees ;-) ).

Het mooie van deze manier van zaaien en het materiaal is dat je als de plant eenmaal voldoende ontwikkeld is en in de tuin uitgeplant kan worden, je dat met koker en al kunt doen. Je hoeft dan niet de wortels te verstoren.

Trouwens, je begrijpt dat deze methode niet alleen voor lathyrussen geldt. Het lijkt me, maar dat moet ik nog even onderzoeken, dat het ook een heel geschikte manier is om bijvoorbeeld papavers voor te zaaien en andere zaadsoorten waarbij de penwortel niet beschadigd mag worden (slaapmutsje,  papaver, malvasoorten, muurbloem, ...).

Kiemtemperatuur

De temperatuur waarbij de zaden zullen ontkiemen. Elk zaadje heeft een systeempje ingebouwd gekregen die het proces van ontkiemen in werking stelt. Naast de factoren licht/donker, lucht en vocht is dat de (kiem)temperatuur. Als aan alle voorwaarden is voldaan en de temperatuur is goed, dan zal het zaadje ontkiemen en zich vervolgens verder ontwikkelen tot een plant.

 

Gecontroleerd zaaien

Gecontroleerd zaaien is het zaaien in potjes, zaaibakjes of het zaaien in zakjes en het proces volgen tot je de planten voldoende doorgeworteld opgekweekt hebt om ze op te potten of in de tuin uit te planten. Gecontroleerd zaaien kun je als ervaren zaaier vaak het hele jaar Door toepassen.

Het is de tegenhanger van ter plekke zaaien.

 

Kiemtijd

Dit is de tijd in dagen (maanden, weken) dat het duurt om het zaadje tot ontkiemen te krijgen. De stengel komt boven de zaaiaarde uit en de blaadjes zullen uit de zaadlob ontspruiten.

kiemen van zaden

 

De zaaiomgeving

Ofwel waarin zet je de zaaipotjes of /bakjes.
De eerste kennismaking met het zaaien zal voor de meesten onder ons zijn door zomereenjarigen of groenten te zaaien in een potje in een plastic zakje dat je op de vensterbank plaatst.

Als ik het in de zaaibeschrijvingen heb over 'kamerkas', dan bedoel ik niet alleen de speciale kamerkasjes die je daarvoor kunt aanschaffen, maar ook dit potje op de vensterbank.

Doel is om de zaden tot kiemen te krijgen en dat kan op de simpelste tot meest ingenieuze manier.

Andere manier is het zaaien in een beschermde koude bak / ofwel onder glas.
Dat zaaien gebeurt buiten. Het zaaibakje of -potje bescherm je door de weersinvloeden buiten te houden en om de warmte binnen. Pas wel op met dit zaaien onder glas dat de jonge zaailingen niet verbranden in het zonlicht en dat je als de buitentemperatuur op gaat lopen, tijdig de bescherming stap na stap verwijderd.

Een beschermde koude bak kan zijn een kweekkas, een koude bak, een tunnelkas, een tafelkasje, een stel ruiters met glasplaatjes erop of - zoals ik verderop uitleg - een alternatieve koude bak.

 


2017 © Gea's Zaaisite en Plantjeszaaierij