|
Zaaien (technieken)
Voorweken
Giet warm water over de zaden en laat ze vervolgens
weken tot de zaden gaan dikker worden (zwellen) (1-2 dagen).
Let op: Niet gezwollen zaden zijn niet kiemkrachtig en kunnen weggegooid.
Aanvijlen (scarificeren)
Bij sommige zaden moet je de schil beschadigen
om zo het vocht in de kern toe te kunnen laten. Kleine zaden vijl
je aan door ze tussen twee velletjes schuurpapier te leggen en de
velletjes vervolgens over elkaar heen te wrijven; grotere, hanteerbare
zaden kun je met een handvijl (grove nagelvijl) of met een schilmesje
bewerken. Er hoeft maar een klein gedeelte beschadigd te worden.
Let op dat
je niet aanvijlt op de plek van
het oog van het zaad.
Van weer andere zaden kun je met een mesje
een klein stukje van de schil afsnijden.
Plantpotjes
Ik zaai altijd in potjes van 10 x 10, maar
dat is uiteraard een persoonlijke smaak. Je kunt van alles gebruiken:
liter (ijs) bakken, bakjes van de afhaal-chinees, koffiebekers (goed
voor lathyrus, papavers en afrikaantjes), voorgevormde potjes, zaaitrays,
van die setjes waarin ze bij het tuincentrum perkgoed in verkopen
(2 x 8 of 2 x 10, lekker klein maatje is mijn ervaring), ... eigenlijk
teveel om op te noemen.
In de eerste drie soorten moet je wel onderin de bak gaatjes maken
waar het vocht opgezogen kan worden en waar het water weg lopen
kan.
 Ik
heb in het maart nummer van
Tuin & Co 2014 een leuke tip gelezen van een lezeres die papieren
zaaicontainers maakt van krantenpapier. Daaraan dacht ik meteen
bij het zaaien en opkweken van lathyrus.
Je hebt nodig: plastic drinkflesje, longdrinkglas of een spuitbus
die als mal kan dienen, bladzijden van krantenpapier driedubbelgevouwen
tot er een stevige strook van ca. 20 cm ontstaat en tuinaarde om
de koker mee te kunnen vullen.
Het werkt heel simpel: je rolt de strook om de mal en houdt aan
de onderzijde ongeveer 2 à 3 cm over. Die 2 à 3 cm vouw je vervolgens
om en drukt de onderzijde van de mal in de palm van je hand of op
de tafel en maakt een draaiende beweging. Doel daarvan is dat de
onderzijde goed in model blijft zitten. Vervolgens schuif je de
papieren koker van de mal en klaar is klara (of kees ;-) ).
Het mooie van deze manier van zaaien en het materiaal is dat je
als de plant eenmaal voldoende ontwikkeld is en in de tuin uitgeplant
kan worden, je dat met koker en al kunt doen. Je hoeft dan niet
de wortels te verstoren.
Trouwens, je begrijpt dat deze methode niet alleen voor lathyrussen
geldt. Het lijkt me, maar dat moet ik nog even onderzoeken, dat
het ook een heel geschikte manier is om bijvoorbeeld papavers voor
te zaaien en andere zaadsoorten waarbij de penwortel niet beschadigd
mag worden (slaapmutsje, papaver, malvasoorten, muurbloem,
...).
Kiemtemperatuur
De temperatuur waarbij de zaden zullen ontkiemen.
Elk zaadje heeft een systeempje ingebouwd gekregen die het proces
van ontkiemen in werking stelt. Naast de factoren licht/donker,
lucht en vocht is dat de (kiem)temperatuur. Als aan alle voorwaarden
is voldaan en de temperatuur is goed, dan zal het zaadje ontkiemen
en zich vervolgens verder ontwikkelen tot een plant.
Gecontroleerd zaaien
Gecontroleerd zaaien is het zaaien in potjes,
zaaibakjes of het
zaaien in
zakjes en het proces volgen tot je de planten voldoende doorgeworteld
opgekweekt hebt om ze op te potten of in de tuin uit te planten.
Gecontroleerd zaaien kun je als ervaren zaaier vaak het hele jaar
Door toepassen.
Het is de tegenhanger van
ter plekke zaaien.
Kiemtijd
Dit is de tijd in dagen (maanden, weken) dat
het duurt om het zaadje tot ontkiemen te krijgen. De stengel komt
boven de zaaiaarde uit en de blaadjes zullen uit de zaadlob ontspruiten.
De zaaiomgeving
Ofwel waarin
zet je de zaaipotjes of /bakjes.
De eerste kennismaking met het zaaien zal voor de meesten onder
ons zijn door zomereenjarigen of groenten te zaaien in een potje
in een plastic zakje dat je op de vensterbank plaatst.
Als ik het in de zaaibeschrijvingen heb over
'kamerkas', dan bedoel ik niet alleen de speciale kamerkasjes
die je daarvoor kunt aanschaffen, maar ook dit potje op de vensterbank.
Doel is om de zaden tot kiemen te krijgen en dat kan op de simpelste
tot meest ingenieuze manier.
Andere manier is het zaaien in een
beschermde koude bak /
ofwel onder glas.
Dat zaaien gebeurt buiten. Het zaaibakje of -potje bescherm je door
de weersinvloeden buiten te houden en om de warmte binnen. Pas wel
op met dit zaaien onder glas dat de jonge zaailingen niet verbranden
in het zonlicht en dat je als de buitentemperatuur op gaat lopen,
tijdig de bescherming stap na stap verwijderd.
Een beschermde koude bak kan zijn een kweekkas, een koude bak, een
tunnelkas, een tafelkasje, een stel ruiters met glasplaatjes erop
of - zoals ik verderop uitleg -
een alternatieve koude bak.
|
