januari

Zaaien

  • Binnen in een kamerkasje of boven de verwarming zaai je nu de langzaam en bij relatief hoge temperatuur kiemende zaden.
    Ook hier werkt het goed een alternatieve koude bak te gebruiken.
  • Pas op voor schimmel en voor voldoende ventilatie.
  • Buiten worden nu de koukiemers gezaaid of die zaden die maximaal 5°C nodig hebben om te ontkiemen. Vertrouw je de natuur op dit moment niet (lijkt het je niet meer 6 weken achtereen < 4°C te worden, dan kun je de zaden een handmatige koudebehandeling geven. Zie voor informatie 'index a-z' of bij de plantjeszaaierij.
  • Nu de temperatuur zo verbazend hoog blijft zou je als je voldoende zaden hebt een poging kunnen wagen de Winterharde eenjarigen (HHA) zoals bijvoorbeeld slaapmutsje, papavers (slaapbollen), juffertje in het groen (nigella), Schermscheefbloem (iberis umbellata), ... alvast ter plekke te zaaien.
  • Lees om je geheugen nog even op te frissen de tekst winterzaaien nog even door. Er staan vast en zeker nog wat handige tips tussen.
  • Zaai nu lathyrus in een eigen potje in een koele lichte ruimte. Niet verspenen.

Zaden

  • Maak een zaaiplan voor je bloemenborder. Wellicht is het eens leuk om een stukje apart te reserveren om wat snijbloemen op te zaaien.
  • Bezoek de diverse particuliere en commerciėle zadensites om een keuze voor dit jaar te maken. Pas op dat je niet te laat bent, want met februari komt er een werkelijke run op zaden en wellicht grijp je dan voor een bepaalde soort mis.
  • Controleer de kiemkracht van overgebleven zaad Door een kiemproef uit te voeren.

Vermeerderen vegatief: stekken/delen

  • (Pot)Geranium (Pelargonium) kan nu gestekt worden. Neem stekjes van ongeveer 5 cm en zet ze in aparte potjes met potgrond. Zorg dat ze niet uitdrogen.
  • Snijd winterstek van forsythia, sering, buxus, deutzia en hortensia. Zet ze in vochtig zand totdat ze in het voorjaar opgepot kunnen worden.
  • Snijd houtachtige stekken van bladverliezende heesters. Ik denk daarbij aan bijvoorbeeld kornoelje, wilg, roos, forsythia, ribes, dwergkwee,
    Neem wortelstekken van bijvoorbeeld Acanthussoorten, Brunnera, Echinops (kogeldistel), Eryngium (de blauwe distel), Geranium (tuingeraniums), Symphytum (smeerwortel), Verbascum (toorts), Dictamnus albus (vuurwerkplant), Centranthus (Rode Spoorbloem). Meer kwetsbaar voor vorst zijn de wortelstekken van het Gebroken Hartje (Dicentra), Trollius (Kogelbloem), Oosterse papaver (Papaver orientale , Erodium (reigersbek), Crambe (zeekool). Deze stekken dus in bijvoorbeeld een alternatieve koude bak dicht bij de gevel zetten of bij vorst naar binnen halen.
  • Neem dunne wortelstekken van planten zoals de Vlambloem (Plox paniculata), Ossentong, (Anchusa), Kogelprimula (Primula denticulata), Kokardebloem (Gaillardia), Herfstanemoon (Anemone hybrida).

Snoeien

  • Bladverliezende bomen en struiken kunnen 's winters gesnoeid worden. Pas op dat je ze niet te sterk insnoeit en hou rekening met een klein stukje terugval in de stengel zeker als er vlak daarna fiks gaat vriezen.
  • Snoei voorjaarsbloeiende heesters pas na de bloei!
  • Vormsnoei van (lei)bomen en struiken.
  • Blauwe regen, klimop en klimhortensia nu snoeien. Denk eraan dat de blauwe regen ook in juli gesnoeid dient te worden.
  • Snoei de klimop, wingerd en klimhortensia zodanig in dat hij geen schade aan muur, kozijn of dak(goot) kan aanbrengen.
  • Voer op vorstvrije dagen wintersnoei uit fruitbomen en sierheesters.

Bemesten

  • Zet de composthoop nog een keer om zodat deze in het voorjaar goed verteerd is.
  • Gooi eierschalen in de tuin bij kalkminnende planten zoals druif of kruiden. Eierschalen op de composthoop zorgen dat de compost wat minder zuur is.
  • Goed verteerde stalmest of compost tussen de planten verspreiden.

Onkruid

  • Zelfs nu begint al veel onkruid te ontkiemen. En juist nu heb je daar goed zicht op en kun je het gemakkelijk verwijderen. Neem dus altijd op je tocht door de tuin een emmer en een schrepeltje mee. Voorkomt later een hoop werk.

Bloemenborder (eenjarigen)

  • Maak het zaaiplan; bepaal de kleur die je wilt dat de border gaat krijgen of de uitstraling.

Vaste planten borders

  • Vaste vorstgevoelige planten, rozen en heesters afdekken.
  • Verwijder eventueel gevallen blad van vaste planten en rotstuinplanten. Hou het hart van de plant vrij.
  • Controleer de afgedekte vaste planten zoals bijvoorbeeld de Gunnera (mammoetblad) op rot. Op droge zonnige dagen de plant wat laten luchten. Niet vergeten weer tijdig af te dekken.

Bomen en struiken

  • Oude en zieke takken van struiken kunnen nu verwijderd worden.
  • Zolang de grond niet bevroren is en niet te nat kunnen bladverliezende bomen en heesters geplant of verplant worden.
  • Eventueel als je dat nodig vindt bladverliezende bomen en struiken snoeien.
  • Snoeien van heesters, sier en vruchtbomen; alleen bij droog en helder weer.
  • Snoei voorjaarsbloeiende heesters pas na de bloei!
  • Bij hevige sneeuwval coniferen sneeuwvrij maken; takken kunnen anders breken.
  • Pas geplante wintergroene struiken en coniferen beschermen tegen de vorst door er schermmateriaal rondom te plaatsen.
  • Bladverliezende haagplanten kunnen nu geplant worden. De grond dient uiteraard vorstvrij te zijn en niet te nat.

Klimplanten

  • Blauwe regen, klimop en klimhortensia nu snoeien. Denk eraan dat de blauwe regen ook in juli gesnoeid moet worden.
  • Controleer dat de blauwe regen geen schade aan gevel (als de stam te dicht bij de gevel staat) of aan dakgoten of kozijnen kan aanbrengen. Zelfs weet hij een weg te vinden in bijvoorbeeld een scheur of kier in de gevel. Opgepast dus!
  • Snoei de klimop, wingerd en klimhortensia zodanig in dat hij geen schade aan muur, kozijn of dak(goot) kan aanbrengen
  • Snoei de druif voor de sapstroom op gang komt. Beste is dat rond de jaarwisseling te doen, wacht dus niet te lang daarmee.

Terras

  • Controleer of er op het terras potten staan waarbij het water niet weg kan lopen. Komt er straks nog vorst, dan vriezen ze stuk.
  • Plant bollen, winterviolen, primula in manden en potten voor een vroege voorjaarsgroet.

Kuipplanten

  • Kijk geregeld of de binnen opgeslagen kuipplanten, met name de bladhoudende soorten, niet uitdrogen. Geef met mate water.
  • Lucht de kuipplanten in de winterberging geregeld, Door bij vorstvrij weer het raam open te zetten.

Gazon

  • Pas op dat je niet bij vriezend weer op het gazon loopt. Dat brengt schade aan de grasmat.

Bollen en knollen

  • Controleer de vorstgevoelige bollen, knollen en kuipplanten in de winterberging geregeld op ziekten. Haal aangetaste bladeren en bollen weg.
  • Bestel zomerbloeiende bollen en knollen Lilium (lelie), Ornithogalum (vogelmelk), Tigridia (tijgerbloem), dahlia, begonia, gladiool, Galtonia (Kaapse hyacinth)
  • Bollen voortrekken (hyacinten, krokusjes, narcissen en tulpen): breng de bollen die je in het najaar op potten hebt gezet naar binnen zodra er neuzen van ca. 3 cm verschijnen. Na een week of twee in een koele ruimte zullen de bloemknoppen verschijnen en kunnen ze warmer gezet worden.
  • Controleer opgeslagen bollen en knollen (dahlia, begonia, mirabilis, ….) op schimmel en uitlopen.

Fruittuin

  • Plant bij goed weer fruitstruiken.
  • Voer op vorstvrije dagen wintersnoei uit fruitbomen en sierheesters.
  • Snoei de druif voor de sapstroom op gang komt. Beste is dat zo rond de jaarwisseling te doen. Wacht dus niet te lang.
  • Eind van de maand organische mest bij de fruitbomen.
  • Spuit op vorstvrije en windstille dagen met fruitbomencarboleum om de takken schoon van schimmels en plagen te houden.
  • Controleer en eventueel vervangen van lijmbanden.
  • Behandel zieke peren-, appel en perzikenbomen met spuitzwavel. Stoppen zodra de knoppen gaan 'schuiven'.
  • Trek aardbeienplanten voor.

Vijver

  • Bij plannen voor een nieuwe vijver is vorstvrij weer januari een goede tijd deze alvast uit te graven.
  • Zorg bij vriezend weer dat er altijd een gat in het ijs vrij blijft. Dat kun je doen door een pan met heet water op het ijs te zetten waardoor het ijs smelten zal.

Vogels en dieren in de tuin

  • De tijd voor het schoonmaken van nestkastjes voor vogels begint te dringen. Menig vogelpaar is al druk op zoek naar een nestplaats.
  • Bij strenge vorst en of sneeuw vogels bijvoederen. Pas op voor een goede plek zodat de kat er niet bij kan.
  • Zorg dat vogels niet in het bakje met water dat je voor hen hebt neergezet gaan badderen. Voorkom het door er een bloempot overheen te zetten.

Gereedschappen en tuinmateriaal

  • Wikkel isolatiemateriaal rond buitenkranen als dat nog niet eerder is gebeurd. Denk niet dat we de kans op vorst met dit mooie weer achter ons hebben gelaten. Een voorbeeldje: vorig jaar 20 maart heeft het hier (Veluwe) nog fiks gevroren. Hou daar in je achterhoofd altijd rekening mee.

2021 © Gea's Zaaisite